განსაზღვრება: პარაბოლა ეწოდება სიბრტყის ყველა იმ წერტილთა
სიმრავლეს, რომლის ყოველი წერტილიდან მანძილები მოცემულ წერტილამდე ანუ ფოკუსამდე და მოცემულ წრფემდე ანუ დირექტრისამდე ერთი და იგივეა.
აღვნიშნოთ ფოკუსი F –ით, ხოლო მანძილი ფოკუსიდან დირექტრისამდე p-თი. ავიღოთ კოორდინატთა სისტემა,ისე, რომ OX ღერძი გადიოდეს F ფოკუსზე დირექტრისის
მართობულად და მიმართული იყოს დირექტრისიდან ფოკუსისაკენ. კოორდინატთა სათავედ
ავიღოთ ფოკუსიდან დირექტრისაზე დაშვებული პერპენდიკულარის შუაწერტილი. ცხადია ფოკუსის კოორდინატებია , ხოლო დირექტრისის
განტოლებაა .
ვთქვათ M(x,
y)
წერტილი პარაბოლის ნებისმიერი წერტილია, მაშინ განსაზღვრების ძალით მანძილები
ფოკუსამდე
და დირექტრისამდე ერთი და იგივეა. ანუ |M|=|MN|, სადაც N
წერტილის კოორდინატებია N(,y ). ორ წერტილს
შორის მანძილის გამოსათვლელი ფორმულის თანახმად
|M|=, |MN|=
ე.ი.
არის პარაბოლის განტოლება. მივიყვანოთ ის უფრო მარტივ სახეზე.
ტოლობის
ორივე მხარე ავიყვანოთ კვადრატში, მივიღებთ:
,
ანუ
.
ამ განტოლებას ეწოდება პარაბოლის კანონიკური სახის
განტოლება.
დავადგინოთ პარაბოლის ფორმა მისი კანონიკური განტოლების მიხედვით. რადგან
კანონიკური განტოლება y ცვლადს შეიცავს ლუწ ხარისხში, ამიტომ პარაბოლა
სიმეტრიულია OX ღერძის
მიმართ. ამის გამო საკმარისია დავადგინოთ პარაბოლის ფორმა საკოორდინატო სიბრტყის
პირველ მეოთხედში, რადგანაც პირველ მეოთხედში , ამიტომ პარაბოლის ის
ნაწილი, რომელიც მოთავსებულია პირველ მეოთხედში,
წარმოადგენს ფუნქციის გრაფიკს. თუ გავითვალისწინებთ პარაბოლის
სიმეტრიულობას, მივიღებთ, რომ პარაბოლას აქვს სახე
No comments:
Post a Comment